آیین‌نامهٔ فراگیر رفتاری بنیاد ویکی‌مدیا
 | این سیاست توسط هیئت امنای بنیاد ویکی‌مدیا تأیید شده است. افسران یا کارکنان بنیاد ویکی‌مدیا یا سیاستهای محلی هیچ یک از پروژه ویکی‌مدیا نمیتوانند آن را دور بزنند، فرسایش دهند، یا نادیده بگیرند. |
چرا یک آیین‌نامهٔ فراگیر رفتاری داریم
ما به توامندسازی هر چه بیشتر افرادی که به‌طور فعال در پروژه‌ها و فضاهای ویکی‌مدیا مشارکت می‌کنند باور داریم، تا به چشم‌انداز خود از جهانی برسیم که همه ما بتوانیم در آن از مجموع دانش بشری استفاده کنیم. ما باور داریم که جوامع مشارکت کننده ما باید تا حد ممکن متنوع، فراگیر و در دسترس باشند. ما می‌خواهیم که این جوامع برای همه کسانی که به آنها می‌پیوندند، محیطی مثبت، امن و سالم باشند. ما متعهد هستیم که اطمینان حاصل کنیم به این شیوه ادامه می‌یابد، از جمله با پذیرفتن این آیین‌نامه رفتاری و در صورت لزوم با بازبینی برای به‌روزرسانی آن. همچنین، ما می‌خواهیم از پروژه‌های خود در برابر افرادی که به محتوای آنها آسیب می‌زنند یا تحریف می‌کنند، محافظت کنیم.
در راستای مأموریتی که ویکی‌مدیا دارد، همه کسانی که در پروژه‌ها و فضاهای ویکی‌مدیا شرکت می‌کنند:
- به ایجاد جهانی کمک می‌کنید که در آن همه بتوانند آزادانه همه دانش خود را به اشتراک بگذراند.
- در یک جامعه جهانی مشارکت کنند که از تعصب و سوگیری به دور باشد، و
- در تمام کارهای خود در جهت دقت و تأییدپذیری بیشتر تلاش کنند.
این آیین نامه جهانی رفتار مجموعه رهنمودهایی از حداقل‌های رفتاری مورد انتظار و غیرقابل قبول را تعریف می کند. این مربوط به همه کسانی است که در پروژه ها و فضاهای آنلاین و آفلاین ویکی‌مدیا تعامل و مشارکت می‌کنند. این شامل همکاران جدید و باتجربه، کارمندان در پروژه‌ها، برگزارکنندگان و شرکت‌کنندگان رویدادها، کارمندان و اعضای هیئت مدیره، شرکت‌های وابسته و کارمندان و اعضای هیئت مدیره بنیاد ویکی‌مدیا می‌شود. این مورد برای همه پروژه‌های ویکی‌مدیا، فضاهای فنی، رویدادهای حضوری و مجازی و همچنین موارد زیر اعمال می‌شود:
- تعاملات خصوصی، عمومی و نیمه عمومی
- بحث در مورد اختلاف نظر و ابراز همبستگی بین اعضای جامعه
- مسائل مربوط به توسعه فنی
- مشارکت‌های محتوایی
- موارد نمایندگی زیرمجموعه‌ها/انجمن‌ها با شرکای خارجی
۱– مقدمه
آیین‌نامه فراگیر رفتاری مبنایی برای رفتار مشارکتی در پروژه‌های ویکی‌مدیا را تعریف می‌کند. جوامع می‌توانند سیاست‌هایشان را با توجه به محتوای محلی و فرهنگی خود و با حفظ معیارهای ذکر شده در این صفحه به عنوان حداقل استاندارد گسترش دهند.
آیین‌نامه فراگیر رفتاری به طور مساوی در مورد تمام کاربران ویکی‌مدیا بدون هیچ استثنایی اعمال می‌شود. اقداماتی که با آیین‌نامه فراگیر رفتاری مغایرت داشته باشد، می‌تواند منجر به تحریم شود. این تحریم ممکن است توسط کارگزاران تعیین شده (متناسب با محتوای محلی آنها) و/یا بنیاد ویکی‌مدیا به عنوان مالک قانونی سامانه اعمال شود.
۲- رفتار مورد انتظار
هر عضو ویکی‌مدیا، خواه ویرایشگری جدید باشد خواه باتجربه، مدیر جامعه، عضو هیئت مدیره یا عضو کارمند بنیاد، مسئول رفتار خودش است.
در تمام پروژه‌ها، فضاها و رویدادهای ویکی‌مدیا، رفتار مبتنی بر احترام، مدنیت، همگانی بودن، همبستگی و شهروندی خوب است. این امر برای همه مشارکت‌کنندگان و شرکت‌کنندگان در تعامل با همه مشارکت‌کنندگان و شرکت‌کنندگان، بدون استثنا بر اساس سن، ناتوانی‌های ذهنی یا جسمی، ظاهر فیزیکی، پیشینه ملی، مذهبی، قومی و فرهنگی، طبقه، طبقه اجتماعی، تسلط زبانی، گرایش جنسی، اعمال می‌شود. هویت جنسی، جنسیت یا زمینه شغلی. همچنین بر اساس ایستادگی، مهارت‌ها یا دستاوردها در پروژه ها یا جنبش ویکی‌مدیا استثنا قائل نخواهیم شد.
۲٫۱- احترام متقابل
ما انتظار داریم كه همه اعضای ویکی‌مدیا به یکدیگر احترام بگذارند. در هنگام برقراری ارتباط با سایر افراد، چه در محیطهای آنلاین و چه آفلاین ویکی‌مدیا، با احترام متقابل با یکدیگر رفتار خواهیم کرد.
برخی از این موارد عبارتند از:
- همدلی را تمرین کنید. گوش کنید و سعی کنید متوجه شوید که هر عضو ویکی‌مدیا با پیشینه‌ای متفاوت می‌خواهد چه چیزی به شما بگوید. به عنوان یک عضو ویکی‌مدیا آماده به چالش کشیدن و سازگاری درک ، انتظارات و رفتار خود باشید.
- همیشه فرض حسن نیت را رعایت کنید و ویرایش مثبت و سازنده انجام دهید. بازخورد را با مهربانی و حسن نیت ارائه دهید و دریافت کنید. انتقاد باید به روشی حساس و سازنده انجام شود و شامل روش‌های عینی و قابل اندازه‌گیری برای بهبود بیشتر باشد.
- به همان شکلی که مشارکت‌کنندگان خود را نامگذاری و توصیف می‌کنند احترام بگذارید. افراد ممکن است از اصطلاحات خاصی برای توصیف خود استفاده کنند. به عنوان احترام، هنگام برقراری ارتباط با این افراد یا صحبت درباره آنها، از همان اصطلاحات استفاده کنید. برای مثال:
- گروه‌های قومی ممکن است به جای نامی که دیگران برای توصیف آنها از آن استفاده کرده‌اند، از یک نام خاص برای توصیف خود استفاده کنند
- افرادی با نام‌هایی که از حروف، اصوات یا کلمات متمایز از زبان خود استفاده می‌کنند و ممکن است برای شما ناآشنا باشد.
- افرادی که با یک گرایش جنسی یا هویت جنسیتی خاص با استفاده از نام‌ها یا ضمایری مشخص شناخته می‌شوند.
- افرادی که خود را دارای ناتوانی جسمی یا ذهنی خاص می‌دانند ممکن است از اصطلاحات خاصی برای توصیف خود استفاده کنند
- هنگام ملاقات حضوری، تلاش خواهیم کرد تا از همه استقبال کنیم و نسبت به ترجیحات، حساسیت‌ها، سنت‌ها و نیازهای دیگران احترام بگذاریم.
۲٫۲- نزاکت، مساوات، همبستگی و شهروندی خوب
ما به دنبال رفتارهای زیر هستیم:
- نزاکت، سطح بالایی از ادب و رفتار در بین مردم از جمله غریبه‌ها است.
- مساوات، حمایت دوستانه‌ای است که افراد درگیر در یک فعالیت مشترک نسبت به یکدیگر انجام می‌دهند.
- پشتیبانی متقابل و شهروندی خوب به معنای مسئولیت‌پذیری است در مورد اطمینان از اینکه پروژه‌های ویکی‌مدیا ثمربخش، دل‌پذیر و محیطی امن هستند و به مأموریت ویکی‌مدیا کمک می‌کنند.
برخی از این موارد عبارتند از:
- راهنمایی و مربیگری: کمک به تازه واردان برای یافتن راه خود و کسب مهارت‌های ضروری.
- مراقبت از مشارکت‌کنندگان: زمانی که به حمایت نیاز دارند به آنها کمک کنید، و هنگامی که با آنها به گونه‌ای رفتار می‌شود که مطابق با قوانین رفتار جهانی نیست، با آنها صحبت کنید.
- کارهای انجام شده توسط مشارکت‌کنندگان را بشناسید و اعتبار دهید: از آنها برای کمک و کارشان تشکر کنید. از زحمات آنها قدردانی کنید و در جایی که شایسته است به آنها اعتبار بدهید.
۳ - رفتار غیرقابل قبول
هدف از آیین‌نامه فراگیر رفتاری این است که به اعضای جامعه کمک کند تا موقعیت‌های بدرفتاری و آزار و اذیت را شناسایی کنند. رفتارهای زیر در جنبش ویکی‌مدیا غیرقابل قبول است:
۱٫۳ - آزار و اذیت
این شامل هر رفتاری می‌شود که در درجه اول برای ارعاب، خشم یا ناراحتی یک فرد باشد، یا هر رفتاری که به‌طور منطقی به‌عنوان محتمل‌ترین نتیجه اصلی در نظر گرفته شود. اگر رفتاری فراتر از آن چیزی باشد که یک فرد معقول در یک محیط بین‌فرهنگی جهانی تحمل کند، می‌تواند آزار و اذیت تلقی شود. آزار و اذیت اغلب به شکل سوءاستفاده عاطفی، به ویژه نسبت به افرادی که در موقعیتی آسیب پذیر هستند، ظاهر می‌شود و ممکن است شامل تماس با محل کار یا دوستان و اعضای خانواده در تلاش برای ارعاب یا شرمساری باشد. در برخی موارد، رفتاری که در یک مورد به سطح آزار و اذیت نمی‌رسد، می‌تواند از طریق تکرار به آزار تبدیل شود. آزار و اذیت شامل اما محدود به موارد زیر نیست:
- توهین: شامل ناسزاگویی، استفاده از عبارات تحقیرآمیز یا کلیشه‌ای و هرگونه حمله بر اساس خصوصیات شخصی است. توهین ممکن است به خصوصیات ادراکی مانند هوش، ظاهر، قومیت، نژاد، مذهب، فرهنگ، طبقه، گرایش جنسی، جنسیت، ناتوانی، سن، ملیت، وابستگی سیاسی یا سایر خصوصیات اشاره داشته باشد. در بعضی موارد، تمسخر مکرر، کنایه یا پرخاشگری می‌تواند به عنوان توهین تلقی شود، حتی اگر اظهارات فردی این‌چنین نباشد.
- آزار و اذیت جنسی: هر گونه تلاش برای توجه جنسی نسبت به دیگران زمانی که فرد بداند که این تلاش حنسی مورد پسند شخص مقابل نیست.
- تهدید: روی آوردن به خشونت فیزیکی احتمالی، اقدامات حقوقی، شرمسازی ناعادلانه، خدشه کردن اعتبار برای پیروزی در یک مشاجره یا مجبور کردن شخصی به داشتن رفتاری که می‌خواهید.
- تشویق آسیب به دیگران: شامل تشویق شخصی دیگر برای خودزنی یا خودکشی و همچنین تشویق شخص برای انجام حملات خشونت‌آمیز به شخص ثالث.
- افشای اطلاعات: انتشار اطلاعات خصوصی دیگران، مانند نام، محل کار، نشانی یا ایمیل، بدون اجازه صریح از آنها. به عنوان حداقل استاندارد، هرگز نباید اطلاعاتی را که شخصی سعی در حفظ آن داشته و به صورت آنلاین منتشر نشده منتشر کند. بسیاری از جوامع، استانداردهای سخت‌تری در این باره دارند و ترجیح می‌دهند که انتشار اطلاعاتی که در هر مکان از اینترنت به جز پروژه‌های ویکی‌مدیا به اشتراک گذاشته شده را منع کنند.
- تعقیب: دنبال کردن شخصی در طول پروژه و نقد مکرر کار او با هدف ناراحتی یا دلسرد کردن وی.
- ترولینگ: مکالمات اخلال‌گرانه عامدانه یا ارسال مطالب با نیت بد برای تحریک عمدی شخص.
۳٫۲ - سوءاستفاده از جایگاه، امتیاز یا نفوذ
سوءاستفاده هنگامی رخ می‌دهد که فردی دارای یک موضع قدرت، امتیاز یا نفوذ در دنیای واقعی یا مجازی، نسبت به افراد دیگر رفتاری بی‌احترامانه، بی‌رحمانه و/یا خشونت‌آمیز داشته باشد. در محیطهای ویکی‌مدیا اغلب به شکل سوءاستفاده احساسی (سوءاستفاده کلامی، ذهنی، روانی) خود را نشان می‌دهد و ممکن است با آزار و اذیت همپوشانی داشته باشد.
- سوءاستفاده از مقام توسط مجریان، مسئولان و کارمندان: سوءاستفاده از اختیارات، دانش یا منابع موجود در اختیار مجریان (منتخب) پروژه، و همچنین مقامات و کارمندان بنیاد ویکی‌مدیا یا شرکت‌های وابسته ویکی‌مدیا برای ارعاب یا تهدید دیگران، یا برای منفعت مادی یا غیر مادی.
- سوءاستفاده از سابقه بیشتر و روابط: استفاده از موقعیت و شهرت شخص برای ترساندن دیگران. ما از افراد با تجربه و دارای روابط قابل توجه در جنبش می‌خواهیم که با احتیاط خاصی رفتار کنند زیرا اظهارنظرهای خصمانه ممکن است مفهوم ناخواسته تهدید از طرف دوستان و حامیان را به دنبال داشته باشد.
- بازی روانی: تلاش بدخواهانه در جهت اینکه شخصی در ادراک، احساسات یا فهم خود دچار تردید شود با هدف پیروز گشتن در یک مجادله یا مجبور کردن شخص مقابل برای رفتار کردن به شکلی که شما می‌خواهید.
۳٫۳- خرابکاری محتوایی و سوءاستفاده از پروژه‌ها
معرفی عمدی محتوای نادرست یا بی‌طرفانه به پروژه‌های ویکی‌مدیا یا جلوگیری از ایجاد محتوا. برخی از این موارد عبارتند از:
- حذف مکرر محتوای درون ویکی‌مدیا بدون بررسی مناسب همکار یا بازخورد سازنده جهت بهبود
- دستکاری سیستماتیک محتوا برای تفسیر خاص از واقعیت‌ها یا دیدگاه‌ها
- نفرت‌پراکنی به هر شکلی با قصد تهمت، تحقیر یا ایجاد نفرت علیه گروه یا طبقه‌ای از افراد بر مبنای نژاد، مذهب، رنگ پوست، هویت جنسی، هویت جنسیتی، قومیت، معلولیت یا ملیت.
- استفاده از نمادها، تصاویر، رده‌ها، برچسب‌ها یا انواع دیگری از مطالب خارج از زمینه دانشنامه و استفاده اطلاعاتی که برای دیگران هراس‌انگیز یا مضر باشد. این شامل طرح‌های تحمیلی محتوایی است با قصد به حاشیه بردن یا از بین بردن می‌شود.