Wikimedia Foundation Universal Code of Conduct

From Wikimedia Foundation Governance Wiki
This page is a translated version of the page Policy:Universal Code of Conduct and the translation is 93% complete.
Outdated translations are marked like this.
Wikimedia Foundation Universal Code of Conduct

Poukisa nou gen yon Kòd Inivèsèl Konduit

Nou kwè nan bay plis moun posiblite pou yo patisipe aktivman nan pwojè ak espas Wikimedia, pou rive nan vizyon nou sou yon mond kote tout moun ka pataje tout konesans moun. Nou kwè kominote kontribitè nou yo ta dwe divès, enklizif, ak aksesib ke posib. Nou vle kominote sa yo se yon anviwonman pozitif, an sekirite ak an sante pou nenpòt moun ki rantre nan (epi ki vle rantre nan) yo. Nou pran angajman pou asire ke li rete konsa, enkli nan anbrase Kòd Konduit sa a ak revize pou mizajou jan sa nesesè. Epitou, nou vle pwoteje pwojè nou yo kont moun ki domaje oswa defòme kontni an.

Nou ta renmen kominote sa yo bay yon anviwònman konstriktif ak akeyan pou tout moun ki rejwenn yo. Nou vle tou pwoteje pwojè nou yo kont moun ki menase oswa defòme kontni yo.

Kòd Inivèsèl Konduit sa a (UCoC) defini yon seri minimòm gid pou konpòtman akseptab ak sa ki pa akseptab. Li aplike a tout moun k ap kominike ak kontribye nan pwojè ak espas Wikimedya sou entènèt la ak deyò. Sa gen ladan l nouvo kontribitè kou sa ki gen eksperyans, fonksyonè nan pwojè yo, òganizatè evènman ak patisipan yo, anplwaye ak manm konsèy afilye yo ak anplwaye yo ak manm konsèy Fondasyon Wikimedya. Li aplike pou tout pwojè Wikimedya, espas teknik, evènman an pèsòn ak evènman vityèl, ansanm ak sitiyasyon sa yo:

  • entèraksyon prive, piblik ak semi-piblik
  • diskisyon dezakò ak ekspresyon solidarite atravè manm kominote a
  • pwoblèm nan devlopman teknik
  • aspè nan kontribisyon kontni * ka reprezante afilye/kominote ak patnè deyò yo.

1 - Entwodiksyon

Sa gen ladann :

  • entèraksyon piblik oswa semi-piblik
  • diskisyon aprè yon dezakò ak demonstrasyon sipò pou lòt manm nan kominote
  • pwoblèm teknik
  • echanj an relasyon ak ajou kontni
  • Ti koze pou afilye ou kominote devan partenè andeyò
  • espas piblik entèraksyon ak evènman, konferans laprès ak reniyon pwofesyonèl.

Kòd Konduit Inivèsèl la aplike menm jan pou tout Wikimedyen san okenn eksepsyon. Aksyon ki alanvè Kòd Konduit Inivèsèl la ka lakòz sanksyon. Fonksyonè deziyen yo ka enpoze sa yo (jan sa apwopriye nan kontèks lokal yo) ak/oswa Fondasyon Wikimedya an kòm pwopriyetè legal platfòm la.

2 – Konpòtman espere

Chak Wikimedian, kit yo se yon editè nouvo oswa ki gen eksperyans, yon fonksyonè kominotè, yon afilye oswa yon manm konsèy Fondasyon Wikimedia oswa yon anplwaye, responsab pou pwòp konpòtman yo.

Nan tout pwojè, espas ak evènman Wikimedya, konpòtman moun ki entèvni dwe baze sou respè, koutwazi, kolejyalite, solidarite ak sivis. Sa a aplike a kontribisyon tout moun k ap kontribye oswa patisipe nan entèraksyon yo ak tout lòt kontribitè ak patisipan yo, kèlkeswa laj, andikap mantal oswa fizik, aparans, nasyonalite, relijyon, etni , kilti, klas sosyal, fasilite lengwistik, oryantasyon seksyèl, sèks oswa okipasyon. Ni yo pap fè yon distenksyon ki baze sou reyalizasyon, konpetans oswa fonksyon entèrlokitè yo nan pwojè yo oswa mouvman Wikimedya a.

2.1 – Respè youn pou lòt

Respè se montre konsiderasyon pou lòt moun. Lè nou kominike avèk lòt moun, oswa nan anviwònman Wikimedya sou entènèt, oswa nan anviwònman deyò a, nou dwe trete yo ak menm respè ke nou ta vle yo montre nou.

Sa gen ladan men se pa sa sèlman :

  • * montre senpati. Koute epi eseye konprann sa nenpòt kontribitè nan Wikimedya vle di ou. Prepare w pou chanje ak adapte konpreyansyon ou, atant ou, osi byen ke konpòtman ou kòm yon Wikimedyen oubyen Wikimedyèn.
  • Sipoze bòn fwa, epi angaje yo nan koreksyon konstriktif; kontribisyon ou yo ta dwe amelyore kalite pwojè a oswa travay la. Bay epi resevwa kòmantè bon jan konfyans. Kritik yo ta dwe bay nan yon fason sansib ak konstriktif. Tout Wikimedyèn ak wikimedyen yo ta dwe sipoze sof si gen prèv ki montre lòt moun la pou amelyore pwojè yo ansanm, men sa pa dwe itilize pou jistifye deklarasyon ki gen yon enpak danjere.
  • Respekte fason kontribitè yo nonmen ak dekri tèt yo. Moun ka itilize tèm espesifik pou dekri tèt yo. Kòm yon siy respè, sèvi ak tèm sa yo lè w ap kominike avèk oswa sou moun sa yo, kote lengwistikman oswa teknikman posib. Egzanp yo enkli:
    • Gwoup etnik yo ka sèvi ak yon non espesifik pou dekri tèt yo, olye ke non istorikman lòt moun itilize;
    • Moun ka gen non ki sèvi ak lèt, son, oswa mo nan lang yo ke ou ka pa abitye;
    • Moun ki idantifye ak yon kèk oryantasyon seksyèl oswa idantite sèks lè l sèvi avèk non oswa pwonon diferan;
    • Moun ki gen yon andikap fizik oswa mantal patikilye ka itilize tèm patikilye pou dekri tèt yo
  • Pandan reyinyon an pèsòn, n ap akeyi tout moun epi n ap sonje preferans, limit, sansiblite, tradisyon ak egzijans chak lòt moun.

2.2 – Koutwazi, kolèjyalite, solidarite ak bon sitwayènte

Nou fè efò nan direksyon pou konpòtman sa yo:

  • Sivilite se politès nan konpòtman ak lapawòl pami moun, tankou etranje.
  • Kolejyalite se sipò zanmitay ke moun ki angaje yo nan yon efò ansanm pwolonje youn ak lòt.
  • Sipòte youn lòt ak bon sitwayènte vle di pran responsablite aktif pou asire pwojè Wikimedya yo se espas pwodiktif, agreyab e an sekirite, epi kontribiye nan misyon Wikimedya.

Sa gen ladan an patikilye e yon san limit:

  • * parennaj ak leson patikilyè : Ede nouvo kontribitè jwenn plas yo epi vin gen konpetans esansyèl.
  • * pote atasyon ak lòt kontribitris qk kontribitè: Peye atansyon lè yo bezwen èd, epi kanpe pou yo lè yo trete yo nan fason ki pa respekte atant Kòd konduit Inivèsèl la.
  • * rekonèt epi bay kredi travay kontribitè yo : Remèsi yo pou èd yo ba ou. Fè remake ke ou apresye efò yo, epi mansyone yo kòm otè yo lè ou fè sa.

3 – Konpòtman ki pa akseptab

Kòd Konduit Inivèsèl la gen objektif ede manm kominote yo idantifye sitiyasyon kote ki gen move konpòtman. Konpòtman sa yo konsidere kòm inakseptab nan mouvman Wikimedya :

3.1 – Asèlman

Sa gen ladan nenpòt konpòtman ki gen entansyon entimide, ofanse oswa fache yon moun. Konpòtman ka konsidere kòm asèlman si li depase sa yon moun ki rezonab ta dwe tolere (selon kontèks kiltirèl la ak atant moun ki enplike yo). Asèlman souvan pran fòm vyolans sikolojik, sitou kont moun ki nan yon pozisyon vilnerab, epi yo ka gen ladan lè ou kontakte moun kote w ap travay oswa zanmi ak manm fanmi yo nan yon fason pou entimide oswa anbarase. Nan kèk ka, konpòtman ki pa ta montre nan nivo asèlman nan yon sèl sitiyasyon ka vin repetisyon asèlmnan. Asèlmnan ka gen ladan men se pa sa sèlman:

  • Ensitasyon: Sa gen ladann non, lè l sèvi avèk ofensif oswa estereyotip, ak nenpòt atak ki baze sou karakteristik pèsonèl yo. Ensiltasyon yo ka refere a karakteristik yo konnen tankou entèlijans, aparans, etnisite, ras, relijyon (oswa mank ladan l), kilti, kas, oryantasyon seksyèl, sèks, sèks, andikap, laj, nasyonalite, afilyasyon politik, oswa lòt karakteristik. Nan kèk ka, ripete repete, sarcasm, oswa agresyon konstitye ensilte kolektivman, menm si deklarasyon endividyèl yo pa ta.
  • Asèlman seksyèl: Atansyon seksyèl oswa avans nenpòt kalite anvè lòt moun kote moun nan konnen oswa rezonab ta dwe konnen ke atansyon a pa akeyi oswa nan sitiyasyon kote konsantman pa ka kominike.
  • Menas:' Ekspliziteman oswa enpliziteman sijere posiblite pou vyolans fizik, anbarasman enjis, mal repitasyon enjis ak enjistis, oswa entimidasyon nan sijere aksyon legal gratis pou genyen yon diskisyon oswa fòse yon moun konpòte jan ou vle.
  • Ankouraje vyolans pou lòt moun: Sa gen ladann ankouraje yon lòt moun pou fè pwòp tèt ou blese oswa touye tèt li ansanm ak ankouraje yon moun pou fè atak vyolan sou yon twazyèm pati.
  • Divilgasyon done pèsonèl (Doxing): pataje enfòmasyon prive lòt kontribitè yo, tankou non, kote travay, adrès fizik oswa adrès imel san konsantman eksplisit yo, swa sou pwojè Wikimedia yo oswa yon lòt kote, oswa pataje enfòmasyon konsènan yo. Aktivite Wikimedya andeyò pwojè yo.
  • Chase: swiv yon moun atravè pwojè a (yo) epi repete kritike travay yo sitou ak entansyon pou fache oswa dekouraje yo. Si pwoblèm yo ap kontinye apre efò pou kominike ak edike, kominote yo ka bezwen adrese yo atravè pwosesis kominote etabli.
  • Fawouch: Fè espre deranje konvèsasyon oswa poste nan move lafwa pou pwovoke entansyonèlman.

3.2 – Abi pouvwa, privilèj, oswa enfliyans

Li se abi lè yon moun ki gen yon pozisyon pouvwa, reyèl oswa panse, privilèj, enfliyans, konpòte li derespektan, mechan, ak / oswa vyolan nan sou lòt moun. Nan anviwonnman Wikimedya, sa pi souvan pran fòm abi emosyonèl (abi vèbal oswa sikolojik) e li ka gen ladan asèlman.

Abi sa yo ka :

  • abi pouvwa pa moun eli yo, reprezantan yo, ak anplwaye yo : fè yon itilizasyon nan pozisyon ki pa gen plas li, konesans oswa resous ki disponib pou moun ki eli nan pwojè a oswa reprezantan ak anplwaye Fondasyon Wikimedya oswa afilye yo nan lòd yo entimide oswa menase lòt moun, oswa vize benefis materyèl oubyen imateryèl.
  • Abi ansyenite ak koneksyon: Sèvi ak pozisyon ak repitasyon yon moun pou entimide lòt moun. Nou espere moun ki gen anpil eksperyans ak koneksyon nan mouvman an konpòte yo ak swen espesyal paske kòmantè ostil yo ka pote yon repèkisyon san entansyon. Moun ki gen otorite nan kominote a gen yon privilèj patikilye pou yo konsidere yo kòm serye epi yo pa ta dwe abize sa a pou atake lòt moun ki pa dakò ak yo.
  • Gaslighting (manipilasyon sikolojik) : Travay (pou kont li oswa nan yon gwoup) fè yon moun gen dout sou jijman li, kapasite li yo, oswa pwòp konpreyansyon li. Manm kominote ki gen otorite yo gen yon sèten privilèj pou yo konsidere yo kòm moun fyab epi yo pa ta dwe itilize sa pou atake moun ak ki moun yo pa dakò.

3.3 – Vandalis ak abi kont pwojè yo

Fè espre ajoute kontni patipri, fo, ki pa kòrèk oswa ki pa apwopriye, oswa anpeche, kreyasyon (ak/oswa antretyen) kontni an. Sa gen ladan an patikilye :

  • Repetisyon ak fòs nanfase kontni plizyè fwa nan pwojè Wikimedya san diskisyon oswa apwobasyon lòt kontribitè.
  • * Modifye sistematikman kontni an favè yon entèpretasyon espesifik nan reyalite oswa pwen de vi (tou pa mwayen rann sous yo enfidèl oswa fè espre ak chanje fason ki kòrèk la nan konpozisyon kontni editoryal)
  • Mo rayisman nan nenpòt ki fòm avèk entansyon an nan meprize, imilye oswa stigmatize yon gwoup oswa kategori moun pou rezon idantite ak kwayans pèsonèl yo.
  • Itilizasyon senbòl, imaj, kategori, tag oswa lòt kalite kontni ki entimide oswa danjere lòt moun andeyò kontèks itilizasyon ansiklopedik ak enfòmasyon. Sa gen ladan l enpoze plan sou kontni ki gen entansyon majinalize oswa ostrasize.